A.C. Thyssen-Smeets · 2de Conferentie Het Schoolvak Nederlands · 1987 · pagina 35
A.C. Thyssen-Smeets (15.00 u. - 8013)
Mogelijke verwerking - volgens het leerplan D1983/1984/10 - van het taalbeschouwingsonderwijs van het eerste leerjaar A
1. Het verdelen van een tekst in alinea's
(in latere leeslessen - verband tussen alinea's nagaan
- samenhang tussen alinea's met passende verbindingswoorden weergeven)
2. Het herkennen van de zin
3. Het werkwoord (mét de pv)
4. Het herkennen van de zinsdelen
5. Het onderwerp
6. Bijzonderheden i.v.m. het onderwerp (veelvuldig o (+ overeenkomst o/pv), voorlopig + eigenlijk o, eigenlijk + herhaald o, loos o ; zinnen zonder o)
7. Stijl : Zinnen bouwen (1a. met door elkaar gehaspelde zinsdelen -beginnen met o ;
1b. dezelfde oef. met stijlwenken ;
2. met reeksen woorden grammaticale zinnen maken (met o voorop)
8. Stijl : Inversie in een tekst
9. Soorten van zinnen (mededelende, vragende, gebiedende, uitroepende zinnen, wenszin)
10. Luisteren naar intonatie van zinnen om juiste leestekens te plaatsen
11. Mededelende zinnen omvormen tot andere soorten van zinnen
12. De enkelvoudige en samengestelde zin (herkennen ervan n.a.v. aantal gedachten) + stijlwenk
13. Grammatisch-stilistisch lezen : De juiste tijdsvorm
14. Een samengestelde zin in zinsdelen verdelen
15. Van enkelvoudige naar samengestelde zin (d.m.v. voegwoord)
16. Van deelzin naar zinsdeel (in functie van stijl : om nietszeggende pv's te vermijden):
17. Stijl : Zinnen afwisselen
(1. door van enkele enkelvoudige zinnen één langere enk. zin te bouwen (om herhaling te vermijden) ;
2. door enk. zinnen te verbinden tot samengestelde)
18. Stijl : Tekstverlevendiging (door zinnen te verbinden, soms vragende of uitroepende zinnen te bouwen, herhaling te vermijden, afwisseling in zinsbouw te brengen door inversie)
19. De zinskern :
-
o + pvz
-
o + pvh wa
-
o pvk + ndg
20. Schikking in de werkwoordelijke eindgroep (= taalzuiverend)
21. Stijl : koppelwerkwoord met naamwoordelijke aanvulling vervangen door een zelfstandig werkwoord
22. Kernwoorden bepalen (en voor- en nabepaling)
23. Stijl : Plaats van de bijvoeglijke nabepalingen
24. Spelen met zinsdelen
-
zinsdelen inkorten en uitbreiden
-
zinsdelen weglaten en toevoegen
25. Grammatisch-stilistisch lezen n.a.v. aanvullingen bij de zinskern