Een competentieprofiel van de educatief auteur

11. Varia

Totaal te behalen aantal scorepunten: 75 (= 2 x 27 plus 1 x 21). De beoordelingscategorieën 1 t/m 7, 11 en 12 worden vermenigvuldigd met twee. De beoordelingscategorieën 8, 9 en 10 worden met 1 vermenigvuldigd

Ronde 8

Tom van der Geugten

Fontys Lerarenopleiding, Tilburg Contact: t.vandergeugten@fontys.nl

Een competentieprofiel van de educatief auteur

1. Handzaam instrument

Bent u docent en ontwikkelt u regelmatig zelf materiaal? Heeft u interesse om mee te werken aan uitgaven voor het onderwijs? Of bent u docent en schrijft u al voor het onderwijs? De Vereniging van Educatieve Auteurs (VvEA) heeft onlangs een compe-

347

11

TWEEËNTWINTIGSTE CONFERENTIE HET SCHOOLVAK NEDERLANDS

tentieprofiel ontwikkeld om een beeld te geven van wat een educatief auteur in huis zou moeten hebben. Het profiel is in de eerste plaats bedoeld voor scholing. Het is geen alomvattende beschrijving, maar een handzaam instrument waarmee een beginnende of meer ervaren educatief auteur zijn beroepscompetenties kan vaststellen en verder ontwikkelen. Het profiel is bruikbaar om inzicht te krijgen in een bepaald takenpakket in diverse praktijksituaties. Het profiel biedt educatieve auteurs ook de mogelijkheid om zich ‘op de markt te zetten’.

Om de totale omvang van het profiel beperkt te houden, is gekozen voor een eerder algemene omschrijving van de benodigde competenties. En wanneer het om niveauverschillen gaat, wordt gebruik gemaakt van subjectieve begrippen zoals ‘goed’ en ‘uitstekend’. Door het feit dat de profielen op die manier beschreven worden, is het mogelijk om er in de praktijk flexibel mee om te gaan.

2. Drie niveaus, vier werkterreinen en vier competentieaspecten

Om de diverse rollen in een schrijversteam te kunnen benoemen, onderscheidt het profiel drie niveaus van educatief schrijven: ‘uitvoerend auteur’, ‘proces- en eindredacteur’ en ‘conceptauteur’. In wat volgt, wordt het niveau van ‘uitvoerend auteur’ uitgewerkt.

De competenties in het profiel zijn verdeeld over de volgende vier werkterreinen:

1. media. Hierbij gaat het om het produceren en hanteren van middelen waarmee informatie wordt overgedragen, zoals drukwerk, film en vormen van ICT.

2. didactiek. Hierbij gaat het om manieren waarop mensen leren met behulp van educatief materiaal.

3. teamwerk. Hierbij gaat het om communicatie tussen en samenwerking van diverse auteurs en uitgevers.

4. ondernemen. Hierbij gaat het om het regelen van interne en externe zaken en het presenteren van producten.

Elke competentie binnen het profiel is opgebouwd aan de hand van vier aspecten: ‘kennis’, ‘inzicht’, ‘vaardigheden’ en ‘houding’. Elk van deze aspecten wordt afzonderlijk geëxpliciteerd. Dat biedt de mogelijkheid om bij de ontwikkeling van de competenties aparte aandacht te besteden aan die afzonderlijke aspecten.

Het volledige competentieprofiel vindt u op www.educatieveauteurs.nl.

348

11. Varia

3. Competentieprofiel van de uitvoerend auteur 3.1 Werkveld 1: Media

Educatief materiaal produceren

• kennis: heeft goede kennis van actuele kwaliteitskenmerken van leermiddelen, zoals educatief tekst-, opdracht-, beeld- en geluidsmateriaal;

• inzicht: begrijpt het belang van afstemming van diverse soorten leermiddelen op bepaalde doelgroepen;

• vaardigheden: is goed in staat om diverse soorten, doelgroepspecifieke leermiddelen te selecteren, te schrijven of op andere wijze te produceren en om kritisch te reflecteren op het proces en het product;

• houding: is bereid om zijn kennis, inzicht en vaardigheden met betrekking tot diverse soorten leermiddelen adequaat en op eigen initiatief te ontwikkelen.

ICT hanteren

• kennis: is goed op de hoogte van actuele vormen van informatie- en communicatietechnologie, die relevant zijn voor het betreffende vakgebied en voor de productie en de toepassing van leermiddelen;

• inzicht: begrijpt het belang van afstemming van ICT-vormen op doelgroepen;

• vaardigheden: beschikt over relevante ict-vaardigheden en kan hier kritisch mee omgaan;

• houding: is bereid om zijn kennis, inzicht en vaardigheden met betrekking tot ICT adequaat en op eigen initiatief te ontwikkelen.

3.2 Werkveld 2: Didactiek Doelstellingen hanteren

• kennis: heeft op alle relevante niveaus een goede kennis van de voor zijn vakgebied geldende doelstellingen en leerlijnen en weet hoe deze in educatief materiaal geoperationaliseerd kunnen worden;

• inzicht: begrijpt het belang van doelgericht geproduceerde leermiddelen;

• vaardigheden: kan op een systematische en creatieve manier leermiddelen van goede kwaliteit produceren, die gericht zijn op relevante doelstellingen en leerlijnen;

• houding: is bereid om zijn kennis, inzicht en vaardigheden met betrekking tot rele-
  vante doelstellingen en leerlijnen adequaat en op eigen initiatief te ontwikkelen.

349

11

TWEEËNTWINTIGSTE CONFERENTIE HET SCHOOLVAK NEDERLANDS

Actuele ontwikkelingen volgen

• kennis: is goed op de hoogte van actuele didactische ontwikkelingen met betrekking tot zijn vakgebied;

• inzicht: heeft een goed inzicht in de relevantie van actuele didactische ontwikkelingen voor diverse soorten leermiddelen in zijn vakgebied;

• vaardigheden: kan kritisch reflecteren op actuele didactische ontwikkelingen en kan op basis van voorbeelden didactisch actuele leermiddelen samenstellen;

• houding: is bereid om zijn kennis, inzicht en vaardigheden met betrekking tot rele-
  vante didactische ontwikkelingen adequaat en op eigen initiatief te ontwikkelen.

3.3 Werkveld 3 :Teamwerk Communiceren

• kennis: is goed op de hoogte van diverse manieren om in het kader van een auteursproject met diverse betrokkenen te communiceren;

• inzicht: heeft een goed inzicht in het belang van een zorgvuldige communicatie in het kader van een auteursproject;

• vaardigheden: beschikt over adequate communicatie- en transportmiddelen en is in
  staat om hiermee in het kader van een auteursproject zorgvuldig om te gaan;

• houding: is bereid om in het kader van een auteursproject regelmatig en intensief met de betrokkenen te communiceren, zowel op afstand als door middel van bijeenkomsten.

Samenwerken

• kennis: is in het kader van een auteursproject goed op de hoogte van de gemaakte afspraken en van de taken, verantwoordelijkheden en belangen van de diverse betrokkenen;

• inzicht: heeft een goed inzicht in het belang van afspraken, gedeelde taken en verantwoordelijkheden;

• vaardigheden: kan in een planmatig verlopend schrijfproces onder begeleiding van de proces- en eindredacteur:

1. goed omgaan met afspraken en met gedeelde taken en verantwoordelijkheden;

2. goed kritiek aanvaarden en verwerken tot verbeteringen van eigen werk en dat van anderen;

• houding: is bereid om de consequenties van gemaakte afspraken, gedeelde taken, verantwoordelijkheden en diversiteit van belangen te aanvaarden.

350

11. Varia

3.4 Werkveld 4: Ondernemen Interne zaken regelen

• kennis: weet welke zaken hij in het kader van een auteursproject voor zichzelf moet regelen, zoals administratie, planning, archivering, boekhouding en de beschikking over hulpmiddelen;

• inzicht: heeft een goed inzicht in het belang van het zelfstandig en zorgvuldig regelen van interne zaken, zoals hierboven genoemd;

• vaardigheden: is goed in staat om interne zaken, zoals hierboven genoemd, zelfstandig en zorgvuldig te regelen;

• houding: is bereid om interne zaken zelfstandig en zorgvuldig te regelen en om de nodige tijd en energie te besteden opdat een goed product afgeleverd kan worden.

Externe zaken regelen

• kennis: weet welke zaken hij in het kader van een auteursproject met anderen (met name met zijn uitgever) moet regelen (bijvoorbeeld: afspraken maken over werkzaamheden, planning, contracten en royalty’s, en communiceren in bijzondere situaties);

• inzicht: heeft een goed inzicht in het belang van het goed regelen van externe zaken;

• vaardigheden: is goed in staat om externe zaken, zoals hierboven genoemd, te regelen;

• houding: is bereid om externe zaken zorgvuldig te regelen en om de nodige tijd en energie te besteden opdat een goed leermiddel afgeleverd kan worden.

Presenteren

• kennis: heeft een goede kennis van het geproduceerde leermiddel en van de betreffende doelgroepen;

• inzicht: heeft goed inzicht in:

1. de procedures, processen en overwegingen van potentiële klanten bij de aanschaf van een leermiddel;

2. de bij het gerealiseerde leermiddel gemaakte keuzes en de daarbij behorende overwegingen;

• vaardigheden: is goed in staat om in overleg met de uitgever het geproduceerde
  leermiddel op een aantrekkelijke manier aan potentiële klanten te presenteren;

• houding: is desgewenst bereid om in overleg met de uitgever het geproduceerde leermiddel op een commercieel aantrekkelijke wijze te presenteren.

351

11