Ann Vercouter · 17de Conferentie Het Schoolvak Nederlands · 2003 · pagina 15
Mailfor2 - een interscolair mailproject met gebruik van Blackboard.
Ann Vercouter
(leerkracht Nederlands Sint-Godelievecollege, Gistel,
West-Vlaanderen)
Korte schets…
Het Sint-Godelievecollege in Gistel kiest voor de
integratie van ICT of Informatie Communicatie Technologie in allerlei vakken. Zodoende besteden
alle tweedeklassers telkens één van de vijf wekelijkse lesuren Nederlands steevast
aan het mailen en uitvoeren van opdrachten met een leerling uit een andere West-Vlaamse school. Het
project dat in het schooljaar 2001-2002 werd opgestart, is een groot succes bij de leerlingen en
wordt nog steeds bijgestuurd en uitgebreid. Dit jaar nemen dan ook zo maar even 15 leerkrachten, 25
klassen of een 400-tal tweedeklassers uit zowel algemeen secundaire (ASO), technische richtingen
(TSO) alsook uit beroepsvoorbereidende leerjaren deel!
De vier partnerscholen Sint-Godelievecollege Gistel, Sint-Jozefsinstituut Oostende, Vrij technisch instituut Diksmuide en Heilig-Hartinstituut Harelbeke maken daarvoor kostendelend gebruik van het teleleerplatform Blackboard (hierna: Bb): http://coursesites.blackboard.com Zo'n teleplatform mag je voorstellen als een gesloten website die onderverdeeld is in een werkzone (oefeningen/cursus), een communicatiezone (homepage/chat/ discussieplatform) en een evaluatiezone alsook een aanvullend controlpanel voor de leerkracht.
De jongeren maken eerst een mailadres aan bij een gratis server (bijvoorbeeld hotmail) en schrijven zich in op Bb In de periode van oktober tot maart maken ze dan gebruik van deze technologische omgeving om hun sociale vaardigheden te ontwikkelen en zo veel als mogelijk op eigen tempo via mailopdrachten hun lees-en schrijfvaardigheid te bevorderen. Deze opdrachten behelzen o.a. het schrijven en bespreken van een homepage en gedicht, gebruik van het discussieplatform en de uitwisseling van een boekverslag. Uiteindelijk wordt de ontmoetingsdag in mei waarop ze hun mailpartner 'live' treffen het slotstuk van het project.
Praktisch is het zo dat de deelnemende leerkrachten net voor het begin van een nieuw schooljaar samenkomen om de algemene richtlijnen op een startvergadering door te nemen. Verdere commu-nicatie tijdens het jaar, uitwisseling van ideeën en materiaal (bijvoorbeeld sjablonen), evaluatie enz. verloopt grotendeels via Bb. De mailcoördinator stuurt in samenspraak met de schoolcoördinator ICT het verdere projectverloop in goede banen. Vanaf begin november wordt ieder leerkracht aan één of twee collega's gekoppeld. Zij kunnen dan rekening houdend met een aantal factoren zoals bijvoorbeeld de hetero-geniteit van hun klasgroep, de schooleigen infrastructuur etc. bepalen welke van de algemene afspraken naar bijvoorbeeld projectinhoud, timing, deadline enz. zij voor hun project-groep kunnen overnemen en nastreven. Een werkjaar wordt altijd beëindigd met een gezamenlijke evaluatievergadering.
Het mailproject biedt de leerlingen een grote brok lees-en schrijfvaardigheid. Rekening houdend met de doelstelling van de conferentie HSN belichten we dan ook vooral dit aspect. Met andere woorden, hoe leende dit mailproject op Bb zich ertoe om de lees-en schrijfvaardigheid van de leerlingen te verhogen? Dit wordt vooral ondersteund met een greep uit concreet leerlingenwerk. Ik hoop met deze selectie ideeën aan te reiken voor een grote dosis lees-en schrijfvaardigheid in de eigen leeromgeving. Misschien is het wel voor u een aanzet tot een ICT-experimentje!
Er kan natuurlijk niet voorbijgegaan worden aan het feit dat het project eveneens de andere vaardigheden, de kennis van de leerlingen alsook hun attitudes stimuleert en het pad effent naar een andere manier van leren en evalueren. Noodgedwongen beperken we ons dus in de workshop op de conferentie HSN tot een vluchtige verwijzing naar de uitgebreide waaier van projectfacetten die op dat ogenblik niet uitgebreid konden worden belicht. Misschien is de honger naar praktische info daarmee evenwel nog niet gestild vandaar…
Nog op zoek naar nog meer algemene informatie over Bb, het mailproject? (bijvoorbeeld i.v.m. gedetailleerd gebruik Bb, Hotmail, projectintegratie, timing, lesdocumenten, infrastructuur, organisatie, zelfwerkzaamheid, differentiatie, (zelf)-evaluatie… Dan stel ik u zeker al volgende lectuur voor :
- Syllabus ICT-dag Nederlands, Ieper, woensdag 13 maart 2002, Eeckhoutcentrum (Eekhout.Centrum@kulak.ac.be)
- Werkblad voor Nederlandse didactiek, jaargang 30, nummer 4, juni-juli-augustus 2002
- 'VONK - themanummer ICT en Nederlands geïntegreerd' deel 1 en 2, jaargang 32, mei-juni 2003
- G. Beheydt, en R. Vandekerckhove, Zelfgestuurd leren in de multimediale talenklas. VONK 31/4 (maart-april 2002), p. 37-52
Het spreekt natuurlijk ook voor zich dat u voor verdere lectuurtips of uitgebreide projectinfo kan mailen naar de auteur: averco33@hotmail.com of sigovercouter@hotmail.com
Bijlage 1: overzicht van de projectodrachten schooljaar 2003-2004
|
Opdracht |
Start opdracht |
Deadline opdracht |
| E-mailadres aanmaken + proefmailtjes sturen | sepW1-4 | 26 september |
| Voor verantwoordelijke leerkracht per school: leerlingen inschrijven op Blackboard | sepW1-4 | 26 september |
| Blackboard verkennen | sepW1-4 | 26 september |
| Voor alle leerkrachten: klaslijsten doorsturen naar Sigo | 26 september | |
| Voor Sigo: klassen koppelen (sigoleerlingen. =Y) | ||
| Gedicht maken of kiezen (les Ndl) | ||
| Boek kiezen uit boekenlijst + start e-mailoverleg 'leesproces en boekverslag' | ||
| Tekst voorbereiden opmaak homepage (les Ndl.) | ||
| Homepage aanmaken | ||
| Tekst voorbereiden opmaak mail Y 'homepage' (les Ndl) | ||
| Mail 'homepage' : Y verstuurt naar X | ||
| Tekst voorbereiden opmaak mail X 'homepage' (les Ndl) | ||
| Mail 'homepage' : X verstuurt naar Y | ||
| Mail 'gedicht': X verstuurt naar Y en Y simultaan naar X | ||
| Mail 'gedicht': X verstuurt naar Y en Y simultaan naar X (reactie) | ||
| Film of video bekijken over thema 'anders zijn' (les Ndl) | ||
| Discussie via discussion board over 'anders zijn' | febW1-2 | 13 februari |
| Mail 'leesproces en boekverslag' (versturen boekbespreking) | 5 maart | |
| Toets via Bb / evaluatie project door de leerlingen. via Bb | ||
| Ontmoetingsdag | 11 mei |
Bijlage 2: voorbeeld van een homepage
| Naam: | |
| Voornaam: | |
| School: | |
| Klas: | |
| Richting: | |
| Gebruikersnaam: | |
| E-mailadres: | |
Yow, zoals je nu al weet ik ben J. een meisje van 13 (bijna 14). Wie mij kent weet dat ik mij vooral bezig hou met mijn sport: volleybal. Mijn vriendinnnen zeggen wel dat ik een beetje overdrijf omdat ik heel veel volleybal, bijna al mijn vrije tijd word zo ingenomen. Als ik dan toch een moment heb wanneer ik nie aan het volleyballen ben dan ga ik gaan winkelen in Brugge of Oostende, lachen en babbelen met vriendinnen en vrienden, naar muziek luisteren en dansen... Maar jammergenoeg heb ik niet zoveel tijd meer om al die leuke dingen te doen Ik ben geboeid door het mysterieuze bijvoorbeeld leven na de dood, het buitenaards leven, ook toekomstvoorspellingen vind ik zeer interessant. Vroeger geloofde ik daar allemaal niet in, maar ik heb eens naar een kaartenlezer geweest en die wist informatie over me die ik nooit had verteld. Ook horoscopen geloofde ik vroeger niet in, maar die kloppen de laatste tijd meer en meer Ik hou me dolgraag bezig met mijn huisdieren: mijn hond: Bobine en mijn 2 hamsters: Tinky en Winky bezig zijn. Ik weet het het zijn belachelijke namen voor huisdieren maar ik had geen inspiratie op het moment toen ik mijn huisdieren namen moest geven. Ik zit ook veel op MSN om te chatten. Ik hoor heel veel muziek graag: mijn voorkeur hebben naar Linkin Park, Alien ant Farm, Blink182 en Limp Bizkit, Busta Rhymes, Unloco, D12... Maar ik ben ook te vinden voor een rustig liedje om gewoon op te relaxen bv van Faith Hill, Krezip. Mijn lievelingsschrijver is Dirk Bracke. Hij schrijft over jongeren met alle soorten problemen die in het dagelijkse leven kunnen voorkomen bv ontvoering, ongevallen, een handicap...
|
OPMAAK EN MAIL HOMEPAGE OP BB
Nadat de leerlingen een schoolmailadres bij hotmail hebben aangemaakt en wat onderling informeel hebben gemaild, worden ze door de leerkracht ingeschreven op het blackboard. Eenmaal ze wat vertrouwd zijn met het medium, creëren ze er een eenvoudige homepage.
Op Blackboard gebeurt dit via Student Tools > Edit your homepage. Er is daar immers een tekstveld voorzien voor zakelijke gegevens, en eentje voor meer persoonlijke gegevens.
Ze noteren persoonlijke informatie, voegen eventueel een foto en Internet-links toe.
Bijlage 3: mail i.v.m. de homepage
Intussen zijn de leerlingen gekoppeld aan een
leeftijdsgenoot in de andere school en via Communication > Roster kunnen de leerlingen de
homepage van hun mailpartner bekijken.
Het opmaken van deze homepage gebeurt vooraf in de les, zodat er enkel nog overgetypt of gekopieerd (en geplakt) moet worden in de computerklas. De leerkrachten begeleiden de leerlingen in het schrijfproces: de tekst kan getoetst worden aan een correctiesjabloon en wordt herschreven tot hij voldoet. De gevorderden maken hun homepage op met het programma Frontpage. (meer kleurgebruik, leuke lay-out bijvoorbeeld lichtkrantje)
Bijlage 4: fragmentjes informele vraaggesprekjes over de homepage
Heytjes, ... Ik heb nog eens een kijkje genomen op blackboard en daar heb ik mijn oogjes gericht op: "Ik hou van de muziek an Avril Lavigne! Daar hou ik ook van! Ik vind persoonlijk dat ze zeer coole liedjes maakt! Zoals je zei: Voetbal ik inderdaad niet, maar dat wil niet zeggen dat ik het geen coole sport vind. Zit je in een ploeg? Als je nog eens moet spelen? wens ik je zeker veeeeeeeeeeeeeel succes! Go H! Go H! Go H Ik zie dat je jammergenoeg broers en zussen hebt. Ik heb maar 1 zus die 19 jaar is! Je zou zeggen dat ze al volwassen is, maar niets is minder waar! Jammergenoeg heb ik geen huisdieren. Jij wel? ... ...Ik heb een vraagje rook jij? NNNNNNNNNeeeeeeeeeeeee,ik vind dat vies,je adem stinkt daardoor en je krijgt er gele tanden van. >Ik niet. Houden zo! Ik heb nog een vraagje,doe jij aan een of andere sport? Zo ja, welke sport dan? >Hopelijk schrijf je snel terug. > groetjes V. |
De partnerleerlingen nodigen elkaar in een eerste mailtje uit om elkaars homepage te bekijken en er een gesprekje over te voeren. De Y-leerling bekijkt de homepage van een X-leerling en stelt er vragen over. Hij/zij geeft ook een korte voorstelling van zichzelf. Het is de bedoeling de interesse van de X-leerling te wekken en deze uit te nodigen om de eigen homepage te bekijken. Nadien reageert X op de mail en homepage van Y en beantwoordt de gestelde vragen. De leerkracht krijgt steeds een kopie (cc), maar er wordt ook ruimte gelaten voor informeel mailen.
OPMAAK EN MAIL THEMAGEDICHT
X en Y sturen simultaan een eigen of gekozen themagedicht in bijlage door. Ze geven uitleg en vragen om een reactie. De gedichtendag kan ideeën bieden. Wij kiezen dit jaar voor het thema 'oorlog', dat aansluit bij het handboek. Enkele suggesties: sommige vaardige leerlingen. stellen een gedicht of limerick voor via powerpoint, goede werken worden gepubliceerd in de schoolkrant of op de schoolsites (via link op bb).
Bijlage 5: gedicht i.v.m. pesten/oorlog met aansluitende mening en reactie
ik heb je mail i.v.m. pesten ontvangen en dit zijn mijn antwoorden daaromtrent. Ik werd van mijn 8 tot mijn 11 jaar gepest. Ik was zowat het enige slachtoffer van de klas. Ze pestten mij vooral omdat ik nogal groot ben en mager. Zowat heel de klas pestte me toen. Steun kreeg ik alleen van mijn ouders. Ik voelde mij heel verdrietig. Veel kon ik er niet aan veranderen, ik liet ze gewoon doen. Het pesten is opgehouden toen dat ik van school verandert ben. Nu zit ik op de secundaire school met meisjes die mij vroeger gepest hebben, en nu kom ik er heel goed mee overeen. Volgens mij komt dat door we nu al veel verstandiger zijn. Hoe ik zou reageren als ik nu gepest word: Ik zou het me heel gewoonweg niet meer aantrekken. Vroeg of laat zal de pestkop wel beseffen dat ie eigenlijk geen reden heeft om me te pesten. Snikkend zit ze in een hoek. het lijkt wel een verhaal uit een boek, maar jammer genoeg is het werkelijkheid, de harde realiteit. Wie zou haar beschermen? Wie wil zich over haar ontfermen? Ja, het doet heel erg pijn, om gepest te zijn... Ik ben eigenlijk niet zo goed in gedichten schrijven. Eigenlijk is mijn gedicht ook wel een beetje kinderachtig, maar toch vind ik dat er een zekere inhoud in zit: Het gaat dus over iemand die gepest wordt (wat heel normaal is) maar het mooie eraan vind ik dat de pestkop zelf zich komt excuseren. Zo, ik hoop dat je ervan genoten hebt. Vele groetjes, J J |
Ze nemen me mee zelfs geen laatste kus 3 genadeschoten en bloed als een zee Vaarwel lieve mama, vaarwel lieve broer en zus ik zie jullie gauw Dan zijn we weer veilig gezellig en knus waarom doden ze iedereen waar ik zo van hou…
|
MAILCLUSTER LEESPROCES
EN BOEKVERSLAG
Leerlingen krijgen een boekenlijst. Tussen de 2 of 3 partnerleerlingen is er vanaf oktober e-mailoverleg over welk boek ze zullen lezen. Tegen februari wordt een boekverslag in bijlage naar de eigen leraar doorgemaild. Partnerleerlingen worden gestimuleerd om samen te werken om het boekverslag op te stellen. Zo kunnen ze ervaringen en gegevens uitwisselen.
Suggestie: de opdracht kan gekoppeld worden aan de jeugdboekenweek, de boekenbeurs of een bezoek van een jeugdauteur.
Bijlage 6: fragment boekverslag themaboek
|
Bijlage 7: Discussie i.v.m. pesten via discussion board BB
DISCUSSIE VIA HET DISCUSSION BOARD VAN BLACKBOARD
Per klas wordt gediscussieerd over een thema. Wij opteren dit jaar voor het thema 'anders zijn' dat aansluit bij een themafilm of video, bijvoorbeeld 'Billy Elliot'. en de toneelvoorstelling over relatievorming 'Ik ben wie ik ben'. (Zamzamproducties) De leerkrachten noteren provocerende stellingen op het discussieplatform waarop de leerlingen reageren. De criteria voor de opmaak van het discussiebericht worden vooraf heel duidelijk gesteld.
Voor verschillende evaluatiemogelijkheden, zie bijlages 8, 9 en 10.
Bijlage 8: evaluatie schrijfoefening homepage
|
Naam: |
Goed | Voldoende | Voldoende met leemtes |
Onvol- doende |
Totaal 20 = /10 |
| Inhoudelijk correct (de doelen zijn volgens afspraak bereikt) |
( /5) |
||||
| Wat betreft inhoud voldoet de tekst aan de gestelde eisen | Wat betreft inhoud voldoet de tekst helemaal niet aan de gestelde eisen. | ||||
| Gepaste lengte | Lengte is helemaal ongepast. | ||||
| Goede inleiding en slot | Zeer gebrekkige inleiding en slot |
Bijlage 9: evaluatie mail themagedicht
|
|
|
Bijlage 10: evaluatie attitudekaart
|
1. Aandacht |
Scan 1. Datum: |
Scan 2. Datum: |
Scan 3. Datum: |
| 1.1 Ik ben bereid om aandachtig te luisteren naar de uitleg die de leerkracht geeft. | 0 1 2 3 4 | 0 1 2 3 4 | 0 1 2 3 4 |
| 1.2 Ik ben bereid om de lesbladen van de leerkracht aandachtig te lezen. | 0 1 2 3 4 | 0 1 2 3 4 | 0 1 2 3 4 |
| Opmerkingen leerling; wat wil ik verbeteren? |
|||
|
|
4 = Ik slaag daar in alle omstandigheden goed in. 3 = Ik slaag daar meestal goed in. 2 = Ik slaag daar af en toe goed in. 1 = Ik heb daar veel moeite mee: het lukt me meer niet dan wel. 0 = Ik slaag daar niet of nauwelijks in. |
