Mijn spelen is leren. Taalspellen in de les Nederlands

ZESENTWINTIGSTE CONFERENTIE HET SCHOOLVAK NEDERLANDS

Ronde 7

Sofie De Jonckheere

KHBO, Departement Lerarenopleiding Contact: sofie.dejonckheere@khbo.be spellenarchief@kh bo. be

Mijn spelen is leren. Taalspellen in de les Nederlands

In het onderwijsveld is de belangstelling voor educatieve spellen de laatste jaren flink toegenomen. Didactisch verantwoorde spellen vormen een nieuwe, motiverende werkvorm die deel uitmaakt van een krachtige leeromgeving.

Een belangrijke bijdrage wordt geleverd door het `KHBO-Spellenarchief , dat toebehoort aan het Departement Lerarenopleiding van de Katholieke Hogeschool Brugge- Oostende. In dat studiecentrum voor bord- en gezelschapsspellen kunnen zowel studenten als docenten en andere geïnteresseerden uit het werkveld terecht. Er is niet alleen een database waarop je relevante informatie terugvindt, geregeld organiseert het Spellenarchief ook navorming over het integreren van spelvormen in de klas.

Studenten uit de bacheloropleiding 'leraar secundair onderwijs — Nederlands' maken kennis met het Spellenarchief in het tweede jaar van hun opleiding. Tijdens de lessen `vakdidactiek' onderzoeken ze een aantal zorgvuldig geselecteerde gezelschapsspellen op hun didactische waarde. Hierbij hebben ze oog voor zowel specifieke taaldoelen (vaardigheden, taalbeschouwing, woordenschat...) als voor vakoverschrijdende eindtermen (communicatief vermogen, creativiteit, samenwerken...). Bovendien leren ze de spellen ook aanpassen in functie van het stimuleren van bepaalde leerprocessen. Spellen zijn immers zelden 'kant-en-klaar' voor gebruik in de klas.

In deze werkwinkel presenteren we enkele gezelschapsspellen die je kunt integreren in de lessen Nederlands van de eerste graad (BabbelspeL Think GlobaL Typo, 20 Questions junior, Black stories...). Voor onze keuze hebben we ons laten leiden door de aantrekkelijkheid van het spel, de didactische haalbaarheid én de mogelijkheid tot directe controle door de leerkracht. Vragen die aan bod komen, zijn:

•  Hoe kunnen we onze leerlingen m.b.v. (gezelschaps)spellen vaardiger laten worden in taal?

•  Welke communicatieve mogelijkheden kunnen ze ontwikkelen?

•  Hoe leren we hen creatief met woordenschat omspringen?

•  Hoe scherpen we hun verbeelding aan?

•  Via welke weg leren we hen opkomen voor hun eigen mening?

326

11. Taalvaardigheid

•     Op welke manier leren we hen samenwerken?

•     Hoe leren we hen omgaan met verlies?

Ronde 8

Geppie Bootsma

APS

Contact: G. Bootsma@aps.nl

Spreken bij andere vakken

1. Inleiding

Leerlingen in het voortgezet/secundair onderwijs wordt regelmatig gevraagd om spreekbeurten en presentaties te houden. Niet alleen bij het schoolvak Nederlands, maar ook bij andere vakken. Het niveau van de spreekvaardigheid van de leerlingen wordt hoger als er samenhang is tussen datgene wat leerlingen leren bij het vak Nederlands en de toepassing ervan buiten de lessen Nederlands.

Ik beschrijf in dit artikel twee voorbeelden uit de praktijk en geef daarna aan waar een school kan starten om tot een goede samenhang in het spreekonderwijs te komen.

327