Opbrengstgericht werken met leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte in het regulier basisonderwijs

ZEVENENTWINTIGSTE CONFERENTIE ONDERWIJS NEDERLANDS

gnostiek en begeleiding in wetenschap en praktijk. Leuven: Acco, p. 145-168.

Swanson, H.L. (1999). “Reading research for students with learning disabilities: A meta-analysis of intervention outcomes”. In: Journal of Learning Disabilities, vol. 32, nr. 1, p. 504-532.

Swanson, H.L. (2012). “Adults with reading disabilities: Converting a meta-analysis to practice”. In: Journal ofLearning Disabilities, vol. 45, nr. 1, p. 17-30.

Tops, W. (2012). Dyslexia in Higher Education: Assessment, writing skills, and metacognition. Doctoral dissertation. Retrieved from http://crr.ugent.be/papers/ Doctoraat_wim_tops.pdf.

Tops, W., M. Callens, E. Van Cauwenberghe, J. Adriaens & M. Brysbaert (2013). “Beyond spelling: the writing skills of students with dyslexie in higher education”. In: Reading and Writing, vol. 26, nr. 5, p. 705-720.

Ronde 3

IJsbrand Jepma Sardes, Utrecht Contact: ij.jepma@sardes.nl

Opbrengstgericht werken met leerlingen met een extra ondersteuningsbehoefte in het regulier basisonderwijs

Opbrengstgericht werken (OGW) is een trendingtopic. In 2003 verscheen mijn proefschrift met als titel De schoolloopbaan van risicoleerlingen in het primair onderwijs. Daarin kwam ik tot de ontdekking dat de taal- en rekenontwikkeling van risicoleerlingen in het regulier basisonderwijs voorspoediger verliep dan die van soortgelijke risicoleerlingen in het speciaal basisonderwijs. De sociaal-emotionele ontwikkeling van beide groepen risicoleerlingen liep gelijk op. Een van de verklaringen luidde dat het regulier basisonderwijs prestatiegerichter was dan het speciaal basisonderwijs.

Tien jaar later is OGW als norm verheven, maar veel scholen hebben het nog niet tot in de puntjes geregeld. Een gangbare definitie van OGW is: “het systematisch en doelgericht werken met beschikbare data om de talenten van kinderen maximaal te benutten”. Hoe ziet dat er in de praktijk uit?

Ideaal gesproken verloopt OGW volgens een evaluatieve cyclus, bestaande uit 5 stappen:

296

9. Zorgleerlingen

1. het formuleren van doelen;

2. het verzamelen van gegevens;

3. het registreren van gegevens;

4. het bruikbaar maken van gegevens;

5. het nemen van onderwijskundige beslissingen, uitvoeren en bijstellen.

Nadat deze handelingsgerichte cyclus is besproken, wordt ingegaan op (a) nut en noodzaak van OGW, (b) knelpunten, kansen en bedreigingen en (c) voorwaarden om aan OWG bij leerlingen met een ondersteuningsbehoefte te doen. Is dit een manier om van passend onderwijs in de praktijk een succes te maken?

Ronde 6

Frank Stolp

Praktijkschool Singelland De Venen, Drachten Contact: f.stolp@singelland.nl

SPEL ABC: Spelling en Woordenschat voor leerlingen met een grote taalachterstand

Als AVO-coördinator in het praktijkonderwijs (in Vlaanderen te vergelijken met het buitengewoon secundair onderwijs – niveau 3) heb je te maken met leerlingen met een relatief grote taalachterstand. Ze hebben moeite met het zuiver schrijven en door de lage woordenschat is het voor deze doelgroep ook moeilijker om spellingsregels toe te passen. Het zijn leerlingen die behoefte hebben aan een herkenbare structuur met repeterende patronen. In de uitstroom zie je die leerlingen terechtkomen in (beschermde) assistent-functies, waarin ook sprake is van herhaling van dezelfde werkzaamheden. Daar halen zij hun succesbeleving uit. Ook in de lagere stromen van het vmbo, het mbo en in delen van het vso zijn er veel leerlingen die behoefte hebben aan een gestructureerd ritmisch aanbod met veel aandacht voor woordenschat. Maar ook voor leerlingen met faalangst, dyslexie of met een NT2-achtergrond biedt SPEL ABC de fijnmazige structuur die hen het zelfvertrouwen geeft om door te groeien.

297