Scholieren.com voor docenten

6. Literatuur

door Maria. Kan diezelfde Beatrijslegende nog een voorbeeld zijn in een seculiere samenleving anno 2012? Zeker en vast. Het aantal gelovigen mag dan gestaag afnemen, een vrouw die haar geloof verliest en het terugvindt, blijft populair.

In het seminarie vertrekken we van de originele Beatrijslegende Enkele sleutelmomenten uit het verhaal worden besproken vanuit het toenmalige tijdskader. Daarna vergelijken we die passages met enkele hedendaagse soortgelijke situaties uit de actualiteit, hedendaagse beeldcultuur of uit de muziekwereld. Daarbij bespreken we krantenartikelen over mirakels, maar komen eveneens fragmenten uit de film Het varken van Madonna en fragmenten uit het human-interestprogramma In Godsnaam aan bod. We proberen eveneens de hoofdrolspelers (Beatrijs en Maria) te typeren en gaan op zoek naar hedendaagse tegenhangers. Zo vragen we ons af waarom popzangeressen, zoals Madonna en Lady Gaga, zich de ene keer verkleden als Maria en de andere keer Beatrijs spelen.

Aan de hand van deze hedendaagse voorbeelden willen we aantonen dat Beatrijs nog steeds de moeite waard is om te lezen en te bespreken met leerlingen uit de derde graad van het algemeen secundair onderwijs.

Ronde 4

Simon Steenhuis & Marc Barteling Scholieren. com

Contact: simon@scholieren.com info@whyilovethisbook.com

Scholieren.com voor docenten1 1. Inleiding

Naast scholieren, maakt een groeiend aantal docenten gebruik van Scholieren.com. Onze site kan een belangrijke bron van informatie en inspiratie zijn voor elke docent Nederlands. Zeker sinds de lancering van onze nieuwe site in september. In onze workshop ontdekt u de kracht van Scholieren.com en hebben we extra aandacht voor onze samenwerking met Why I Love This Book. We filmden ruim 150 Nederlandse en Vlaamse scholieren die in één minuut vertelden over hun favoriete boek.

159

ZESENTWINTIGSTE CONFERENTIE HET SCHOOLVAK NEDERLANDS

• FORUM Cri= MIJN PROFIEL CES

feH voitk zit is   44 **

een klei* koekje   *; *

Doe inspiratie op voor je boekenlijst of een werkstuk •

Eet lomig kebbeK

is ook een talent   e

Stel een vraag, deel wat je weet

en discussieer mee op het forum •

Wie kant st~ stag lol Itebbeit

Vermaak je met onze dagelijkse blogs. vers van de redactie •

Afbeelding 1: website www.scholieren.com.

1. L'histoire de Scholieren.com

Scholieren.com, gestart in de jaren 1990 door Jon Geerars (nog altijd eigenaar), een scholier met een simpel idee, kan je een dinosaurus op het web noemen. In 1998 werd het domein geregistreerd en sindsdien is het als een sneeuwbal gaan rollen: van de paar verslagen van Jon en z'n klasgenootjes naar de meer dan 70.000 verslagen nu. Maandelijks ontvangen we 2 miljoen unieke bezoekers en met een naamsbekendheid van 85% en 78% onder respectievelijk Nederlandse en Vlaamse scholieren mogen we ons een begrip onder scholieren noemen.

Maar Scholieren.com is allang niet meer een informatiedatabase alleen. De totaal vernieuwde site, gelanceerd in september 2012, maakt dat duidelijk en legt de basis voor veel nieuwe ontwikkelingen. Ontwikkelingen die juist voor docenten interessant zijn.

1. Wat u misschien niet van ons wist

Voordat we aan de laatste vernieuwingen toekomen, zou ik je graag eens willen wijzen op het aantal toffe zaken dat we al jaren doen, maar waar u misschien helemaal niet van afwist.

Naast de site is een grote forumgemeenschap gegroeid. Begonnen in 2000 als puur huiswerkforum vinden scholieren en studenten steun bij elkaar over de meest uiteenlopende onderwerpen. Bijzonder leuk is het studiekeuzeforum, waar de studenten (die zijn blijven hangen voor de gezelligheid) scholieren bijstaan bij het bepalen van hun toekomstplannen.

160

6. Literatuur

Al sinds de beginjaren biedt Scholieren.com middelbare scholieren met schrijf-, tekenen video-talent een podium. Sinds 2009 pakken we dat wat serieuzer aan. Twaalf talenten publiceren dagelijks blogs, interviews en inspirerende artikelen over het leven op en om school. De scholieren worden betaald, begeleid en opgeleid tot jonge journalisten. We sturen ze op stage bij het ANP, 1 Vandaag en wekelijks staat de beste column in 7Days.

Afbeelding 2: website www.scholieren.com — vers van de redactie.

We zijn mediapartner van het 'Nederlands Film Festival voor Scholieren' (NFFS) en de 'Jonge Dichter des Vaderlands' (JDDV). Rond de eindexamens werkt onze redactie intensief samen met SLANITM.

We bieden ruim 800 topboekverslagen, waarvan het merendeel is geschreven door `onze' docent Nederlands Cees van der Pol, locatiedirecteur van het ISW in 's Gravenzande. Cees schrijft, geholpen door een aantal redacteuren, maandelijks van 10 nieuwe boeken een uittreksel. Het idee is dat scholieren zo het boek beter leren begrijpen en dat het ze kan inspireren tot het lezen van een modern werk (i.p.v. iedere keer weer De Aanslag of Het Gouden Ei). Cees heeft ons ook geholpen bij het opstellen van de literatuurlijst, met indelingen op niveau, aantal punten en zelfs op thema's.

Door te volgen wat onze bezoekers zoal bekijken, hebben we een inzicht verkregen in het leesgedrag van scholieren. Zo geven we sinds 2009 de Scholieren.com Ranglijst' uit; de lijst met de 100 populairste Nederlandse titels onder middelbare scholieren. In 2012 hebben we dat voor het eerst ook voor Vlaanderen onderzocht. In Nederland staat Het Gouden Ei op 1, in Vlaanderen De Helaasheid der Dingen.

161

ZESENTWINTIGSTE CONFERENTIE HET SCHOOLVAK NEDERLANDS

1. Leesonderzoek

In opdracht van het CPNB (de stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek) hebben we in 2011 onderzocht wat bovenbouwleerlingen2 lezen als het eens niet hoeft voor school en of ze überhaupt wel lezen in hun vrije tijd. 71% van de bevraagde leerlingen had de voorgaande 3 maanden minimaal 1 boek gelezen, waarbij meisjes (86%) vaker bleken te lezen dan jongens (57%). Van de leerlingen die 1 of meer boeken hadden gelezen, las 75% ook buiten school om. Meisjes lazen dan het liefst de Twilight-reeks, bij jongens scoorde De Grijze Jager hoog.

We vroegen de leerlingen ook naar de invloed van de docent op hun leesgedrag.

1. One Minute Book Reviews

Marc Barteling verbaasde zich over het fenomeen 'negatieve recensies'. Waarom zou je überhaupt aandacht willen besteden aan een slecht boek? Hij startte met Why I love This Book (WILTB) en vroeg honderden bekende en onbekende Nederlanders om in 1 minuut te vertellen wat hun favoriete boek is.

Dit jaar zijn WILTB en Scholieren.com, gesteund door Stichting Lezen, het Nederlandse Letterenfonds en de Taalunie, langs 10 Nederlandse en Vlaamse scholen gereisd. We filmden 150 scholieren die authentiek en enthousiast vertelden over het boek dat ze het meest lief is. The Hunger Games (Suzanne Collins), Het diner (Herman Koch) en Knielen op een bed van Violen (Jan Siebelink) werden meerdere keren getipt, maar ook minder bekende titels, zoals De vernederingvan Philip Roth en Knalhardvan Caja Cazemier.

Afbeelding 3: website www.scholieren.com — Why I love this book.

Welke stelling is juist?
Stelling I: Er bestaan overeenkomsten tussen de
ik.persoon en Jan Wolkers
Stelling II, Bepaalde kunstwerken die genoemd worden in
het boek bestaan echt

START 01 CrUrn

NUM.te Mak verkeringeneg 'n leraar.
heb jij wsl 'ns een crash spie docent
gehad?

Ir Net bleef niet o,

dr Ik dabt Urn er rernssellut ere., dr je. maar rhe bleef onbeantwoord. Ir Nee, meere ...genoot wel_ dr lel, ok moet er niet aan denken.

162

6. Literatuur

In onze presentatie zullen we een aantal aansprekende video's tonen. 6. Slimmigheid & inspiratie

Eén van de meest concrete nieuwigheden die de lancering heeft meegebracht, zijn de boekenquizjes. Scholieren kunnen zichzelf overhoren over een groeiend aantal boeken met meerkeuzevragen. Je mondelinge examen zit eraan te komen en je vraagt je af of je goed bent voorbereid? Doe de quiz! In de toekomst willen we onze bezoekers oproepen om ons vragen toe te sturen. Momenteel bouwen we aan de introductie van de `Zeker weten goed': een uittreksel per boek dat betrouwbaar is en van hoge kwaliteit.

Er is een aparte versie van Scholieren.com voor de bezoeker uit België en bovendien nodigt de nieuwe site veel meer uit tot rondbladeren als je op zoek bent naar een leuk onderwerp. Via de speciale pagina over het vak Nederlands zie je in één muisklik de personen (Anne Frank', 'Carry Slee', 'Donald Duck', 'Nelson Mandela') en onderwerpen (`alcohol', 'doodstraf', 'abortus', 'drugs') waar scholieren het liefst een werkstuk Nederlands over schrijven. Over die onderwerpen gesproken, we hebben onderzocht wat de meest populaire onderwerpen zijn om een verslag over te schrijven: van `de Tweede Wereldoorlog' en de islam' tot 'China' en 'aids'. Aan al ruim 100 van die onderwerpen hebben we relevante boeken gekoppeld. Wil je een reeks romans over `anorexia' lezen? Over 'Congo-Kinshasa? Of over 'het noodlot'? Wij helpen je op weg.

Anorexia nervosa

Categorie ' ektes. aandoeningen. handicaps, genezing

Afbeelding 4: website www.scholieren.com — zoeken op het thema 'anorexia'.

Zodra je handig wordt met de filteropties, kan je op de meest verrassende boeken komen. Wil je boeken van na 2001, met 100-250 bladzijden die oorspronkelijk in het Nederlands zijn geschreven? Dat kan, zelfs ingedeeld op genre.

BOEKEN ei

LIES of SILENCE

BRIAN MOORE

163

ZESENTWINTIGSTE CONFERENTIE HET SCHOOLVAK NEDERLANDS

\ 1)1'

   \X 1N.1ER   ,   frikr

.11   "   4 érims

   -   itt„

_A-

*****

Meer Avontuur & Fantasie »

*****

*****

Afbeelding 5: website www.scholieren.com — zoeken op 'genre'.

Een andere manier om een leuk of geschikt boek te vinden is door te filteren op boekverslagen ingeleverd op bijvoorbeeld '3/mbo-niveau'. Dan krijg je een lange lijst met boektitels waarvan wij in het verleden één of meerdere boekverslagen op dat niveau ontvingen.

Wat we hebben beschreven, is slechts een greep uit de mogelijkheden en wij bouwen gestaag door aan de verdere ontwikkeling van Scholieren.com. In de workshop krijgt u een spoedcursus Scholieren.com. De kennis die u opdoet, kunt u direct inzetten in de klas. En misschien kunt u ons ook nog iets leren!

Zie ook:

•  www scholieren.com/boeken/literatuurlijst

•  www.scholieren.com/boeken/genres

•  www.scholieren.com/boeken/videos

•  www.whyilovethisbook.com

'An ' R

APIN   I 4

,..i.-„„,

...._

Amia,

164

6. Literatuur

Noten

1 De presentatie wordt gegeven door Simon Steenhuis, uitgever van Scholieren.com, in samenwerking met Marc Barteling, initatiefnemer van Whyilovethisbook.com.

2 Leerlingen die les volgen in de bovenbouw van het voortgezet onderwijs. De bovenbouw is in het Nederlandse voortgezet onderwijs de algemene benaming voor het derde en vierde leerjaar van het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs (vmbo), de vierde en vijfde klas van het hoger algemeen voortgezet onderwijs (havo) en de vierde, vijfde en zesde klas van het voorbereidend wetenschappelijk onderwijs (vwo).

Ronde 5

Ed Olijkan

CED-groep

Contact: E.Olijkan@cedgroep.n1

Leerlingen in het beroepsonderwijs boeien met jeugdliteratuur

1. Inleiding

`Leerlingen in het Nederlandse vmbo en het Vlaamse bso... ze lezen niet'. Een hardnekkig beeld, dat geen recht doet aan de kwaliteiten en interesses van deze leerlingen. De huidige jeugdliteratuur biedt legio mogelijkheden om leerlingen, ook in het beroepsonderwijs, aan het lezen te krijgen. Een belangrijke opdracht is om de klik te vinden tussen leerling en boek, om leerlingen te prikkelen en nieuwsgierig te maken.

Met deze overtuiging zijn we — met een financiële bijdrage van de Nederlandse Stichting Lezen — begonnen aan de ontwikkeling van een middel om vmbo-leerlingen aan het (fictie)lezen te krijgen. Het belang van lezen voor deze leerlingen is evident. Uit onderzoek (o.a. Mol 2011) blijkt dat lezen een belangrijke bijdrage levert aan schoolsucces en maatschappelijk succes. Daarnaast is lezen belangrijk voor de persoonlijke ontwikkeling.

1. Geen tijd

Aanleiding voor ons plan vormde een behoefteonderzoek van Stichting Lezen (Van Grinsven e.a. 2010). Uit dat onderzoek blijkt onder meer dat docenten in het vmbo

165