38ste Conferentie Onderwijs Nederlands

Download bundel (PDF)
4

Zien wat niet gezegd wordt: hoe je met ORION talige interactie observeert en versterkt bij minder spraakzame kinderen

Sara Verbrugge

7

Aan de slag met schrijven in de onderbouw van het po

Jantien Dhont

11

Oracy: de kracht van spreken, denken en luisteren in het primair onderwijs

Bob Coenraats

16

Lezen, luisteren of kijken? De inzet van niet-geschreven media binnen het leesonderwijs

Brechtje van Zeijts

20

Taalkrachtige partnerschappen tussen scholen en ouders

Annelies Jehoul

24

Schrijfopdrachten om het denken te stimuleren

Femke Meesters & Mirjam de Bruijne

31

Meertaligheid op school en in de klas: hoe pak je dat aan? Aan de slag met de Videoroute Meertaligheid en de vernieuwde website meertaligheid.be

Steven Delarue

34

Taalcompetent aan de start. Visie op de taalontwikkeling van jonge kinderen in Nederland en Vlaanderen

Heleen Rijckaert

40

Effectieve principes voor de leesstart

Astrid Geudens

45

Een samenleesgroep van ‘het Lezerscollectief ’ op de pabo of lerarenopleiding: organisatie en praktische sessie

Elena Schutjes & Vanessa Dockx

49

Interactief voorlezen: een recept voor taal- en kennisontwikkeling voor jong en oud(er)

Jona Hebbrecht, Iris Vansteelandt, Eline Decraene & Hilde Van Keer

56

Met rijke teksten en boekenfiches inzetten op de leesondersteuning van ouders

Evelien Gheeraert & Sara Verbrugge

60

Lezen met passie. Hoe lerarenopleiders leesplezier kunnen bevorderen

Eefje Wilmsen-Huismans & Michelle Bervoets-van Leeuwen

66

De gereedschapskist van de leesdidactiek

Hilde Kooiker

69

Het – onvergetelijke – verhaal van Reinaert de vos en andere middeleeuwse verhalen in je onderwijs

Henriëtte op den Brouw & Carolien Koopman

73

De taalcompetente leraar

Leonie Wulftange & Sien Buelens

80

Diep leren lezen in het vaklokaal

Corina Breukink

84

De kracht van lees- en schrijfonderwijs: van theorie naar praktijk

Ine Desplinter

88

Leesclub voor rolmodellen

Margriet Smits & Claudia van Werkhoven

91

Taal als gedeelde verantwoordelijkheid: een kritische blik op geïntegreerd taalonderwijs in de Bachelor Secundair Onderwijs aan Arteveldehogeschool

Daan Jossels

96

Elke docent is een taaldocent: van taalbeleid naar taalbevorderend onderwijs

Renske Bouwer

101

Taal als hefboom voor studiesucces: het FIND-dashboard als kompas voor studentbegeleiding

Karen Goedhuys & Lien Frissen

106

Taalcoaching Nederlands in het hoger onderwijs. Randvoorwaarden uit onderzoek en praktijk

Hari Prasad Sacré, An de Moor & Riet Vanhoutte

111

Beter schrijven met generatieve AI: Wie schrijft, die blijft (denken)

Carla Stiekema, Joy van Wooning, Klaas Ruitinga & Kas Hartman

116

De impact van gepersonaliseerde AI-training met ChatGPT op de ontwikkeling van mondelinge gespreksvaardigheden bij hbo-rechtenstudenten. Een gerandomiseerd onderzoek

Monique Bil-Meijer

121

Meertaligheid in het Vlaamse hoger onderwijs: tussen beleid en praktijk

Paulien Vercruysse & Birgit de Schrijver

125

Succes met taal in je curriculum: vergroot de taalontwikkelkansen van studenten

Anne Middelweerd & Marike Kwakman

129

Begrijpelijke taal bevorderen? Begin dan bij de student!

Louk Röell & Roos de Bruyn

134

Docentenstage: DOEN!

Maud Hutten

138

Op zoek naar rijk taalbeleid in het vmbo

Erna van Koeven & Elke van Putten

141

Taalbewust mbo – via twee wegen naar hetzelfde doel

Marjolein Kool & Marjolein Simons

145

Beleid en boekboxen in de B-stroom

Annelies Van Renterghem

148

Portfolio als exameninstrument Nederlands voor volwassenen: het kan!

Mieke de Haan & Maurice de Greef

152

Geïntegreerde leeromgevingen als hefboom voor taalkansen bij kwetsbare leerlingen

Charlotte Arnou

157

De pilot ‘Opleidings- en beroepsspecifiek taalbeleid vanuit een meertalig perspectief ’: reflectie en evaluatie

Wilma van der Westen & Liza Graumans

165

Taal als sleutel. Werken aan basisgeletterdheid Nederlands

Youri Vande Sande & Maarten Van Nieuwenhove

172

Poëzie in internationale context: een digitaal samenwerkingsproject tussen Zuid-Afrika en Nederland

Joris Geelen

175

Creativiteitsontwikkeling in het onderwijs in historische letterkunde

Twan Robben

179

Droom groot. Het kruispuntenmodel als onderlegger bij alle literatuurlessen

Thomas de Bruijn & Marieke Korsten

183

Affectieve leesnotities in de klas

Nienke Draaisma

187

Jezelf en ‘anderen’ leren lezen. Een kritische blik op burgerschap in de literatuurles

Sarah Badwy & Roos Joosten

192

Het literatuurgesprek: werk- en evaluatievorm voor literaire competentie

Elke D’hoker & Bert Zurings

195

Open doek – aan de slag met theater in de klas

Hannelore Cornelis & Kaat Rykaert

199

Literaire vaardigheid evalueren met de dialogische methode

Corneel Teerlinck

206

‘Hoe komt het dat dit hier op school zo goed gaat?’ Wat we kunnen leren van leesbevorderende schoolteams

Marloes Schrijvers & Claire Goriot

213

Aan de slag met de literaire competentie van je leerlingen: De Leescyclus

Iris Kamp & Yvette Jansen

217

Woordenschat in dialoog: interactief voorlezen met meertalige kinderen in het eerste en tweede leerjaar (groep 3 en 4)

Eline Decraene

220

Beelden spreken boekdelen – leer ze samen met leerlingen écht lezen!

Griet Loix & Iris Vansteelandt

226

Formatief werken bij het vak Nederlands, een praktische aanpak

Michel Pijpers

230

Scenario-based leestoetsen in de Centrale Examens Nederlands havo/vwo. Waarom scenariotoetsen? En hoe maak je ze?

Patrick Rooijackers & Corien Stevens

235

Vlaamse toetsen getoetst: lessen uit het zesde jaar secundair onderwijs

Rielke Bogaert, Lieven Muylle & Louise Lambregts

239

Hoe maak je zinvolle schriftelijke toetsen voor literatuurgeschiedenis?

Lars Kloet

243

Zicht op inhoud en eisen van nieuwe centrale examens Nederlands

Pascal Bertrand & Astrid van der Meer

247

Taalcompetentie Nederlands breed evalueren in het Vlaamse basis- en secundair onderwijs: een nieuwe toolkit voor het onderwijsveld

Fien De Malsche & Iris Vandevelde

252

Digitale leerversneller in het vak Nederlands: kansen en kanttekeningen

Dorien Van den Berghe

252

De kunst van zelf schrijven in tijden van ChatGPT

Anneke Smits

254

Samen leren redeneren over generatieve AI

Emmy Stevens & Leonie Sliepenbeek

258

Creatief schrijven en Large Language Models in het Nederlandse literatuuronderwijs

Siebe Bluijs & Laurens Ham

262

Er zit een coach in je device

Griet Bogaert

262

AI-openers voor taalleerkrachten en hun leerlingen – (taal)krachtiger lesgeven met AI als sidekick

Jessica Morseau

268

Cursusontwerp Nederlands met AI-tools: research, bouwen en betrouwbare toetsing

Thomas Vliebergh

272

Grammaticaonderwijs moet anders! Maar wat moet een student dan precies kunnen?

Rianne Schippers

278

Lit of cringe? Over de dynamiek van jongerentaal

Anne-Sophie Ghyselen

284

Een model voor de ontwikkeling van expliciete taalkundige competentie

Mo van der Schoot, Jimmy van Rijt & Marjo van Koppen

289

Naar betekenisvol grammaticaonderwijs op de basisschool

Leonie Goutier & Jimmy van Rijt

293

De kunst van taal beschouwen met leerlingen in de bovenbouw havo/vwo

Noreen Dijkmeijer & Maartje Zijnge-Schenau

297

Redenerend ontleden

Peter-Arno Coppen

301

Schrijfdidactiek in balans. Taalbeschouwing integreren in je schrijflessen

Anne Decelle, Martien Geerts, Kristien Coussement & Nele Driessen

311

Vossenstreken in de spelling: taalbeschouwingsonderwijs over spelling in de Reinaert

Marijke de Belder

318

Taalvaardigheid ingezet binnen erfgoedprojecten in het voortgezet onderwijs

Inge Misschaert

322

Het gebruik van comparatieve peerfeedback bij het herschrijven van teksten

Janneke Stuulen, Renske Bouwer & Huub van den Bergh

327

Taal met een verhaal: literaire gesprekken in de klas

Anouk de Kleijn

330

Denken met de pen in tijden van AI: een schrijftrap voor de derde graad secundair onderwijs

Barbara Axters

334

Resultaten van het peilingsonderzoek ‘Schrijfvaardigheid tweede leerjaar voortgezet onderwijs’

Mirjam Snel & Yael Reijmer

337

Diep lezen met de juiste ‘bril’. Een leesvaardigheidsdidactiek die bewuste geletterdheid bevordert

Renate van Keulen & Nadie Janssen

341

Feedback 2.0: leerlingen leren reviseren met AI

Gerdien Brunsveld & Esther Hanssen

345

SOS Schrijven op school: werken aan functionele schrijfvaardigheid via krachtig modelleren

Lien Vanopstal & Liesbeth Ghesquière

352

Protestliedjes binnen het burgerschapsonderwijs

Laurens Ham

356

Vakdidactiek als verbindende schakel tussen de neerlandistiek en het schoolvak Nederlands

Jimmy van Rijt & Renske Bouwer

359

Sentimentele educatie: aan de slag met de romans van Griet Op de Beeck

Kevin Absillis

359

Het taallandschap in WEIRD-gebieden

Freek Van de Velde

363

Van Nederlands tot Germaans: een taalreis door de tijd

Yoïn van Spijk

367

Lezen op de lange baan. De romancyclus in de Nederlandse literatuur

Lars Bernaerts

371

Online reading challenges: wat leveren ze jongeren op?

Jeroen Dera

375

Maak kennis met het Meertens Jongerenpanel: de leerling als taalexpert

Kristel Doreleijers

380

Taalontwikkelend of taalbewust lesgeven – naar een breder perspectief voor meer impact

Kris Verstappen

383

Hoe studenten begeleiden naar schrijven? Een warm pleidooi voor pen en papier

Joba Maréchal

387

Taalgericht vakonderwijs in het vmbo!

Brigitte van Hilst & Lieke Holdinga

391

Taalbewust ontwerpen bij Nederlands

Yke Meindersma & Heleen Vellekoop

398

Meertalige bruggenbouwers in nieuwkomersonderwijs

Cindy Kuiper

401

Een rijke taalbasis voor elke kleuter

Annelies Stiers

405

Literatuur voor prille taalleerders: De vos Reynaert

Marianne Vonck

408

Perspectiefwisseling en de taalontwikkeling van meertalige kinderen: interviews met ouders met en zonder thuisondersteuning

Cynthia Groff & Martine van der Pluijm

416

Zelf essays schrijven in gesprek met Montaigne

Daniël Rovers

419

Toneeldialogen lezen en schrijven met (deels) weinig woorden

Pieter Olde Rikkert

423

De klas als taalwerkplaats: creatief schrijven in de klas

Valesca van Diejen & Peet van Duijnhoven