26ste Conferentie Het Schoolvak Nederlands

Download bundel (PDF)
4

Retoriek & verhalen

Ronald Soetaert & Kris Rutten

7

Door verhalen te vertellen over je leservaringen ontwikkel je je professionele identiteit

Ietje Pauw

10

Literatuuronderwijs en het belang van verhalen

Geert Vandermeersche

14

Schrijven in de bovenbouw – feedback geven voor en door leerlingen

Piet-Hein van de Ven

18

De kracht van interactie in het opbouwen van taal en kennis aan het einde van de basisschool

Koen Van Gorp

21

De drijvende kracht van boeken in een taalbeleidsproject

Jozefien Loman

24

Leesplezier loont

Nicolien de Pater

25

Begrijpend lezen van basisschool naar voortgezet onderwijs

Hilde Hacquebord

30

Talensensibilisering in het basisonderwijs: Op een positieve manier omgaan met talen in de klas

Sofie Jonckheere

33

Jeugdboeken als leermiddel in opbrengstgericht basisonderwijs? Een leescultuur in de klas

Erna van Koeven

40

Educationals: anatomische lessen

Annelies Kappers & Maarten van der Burg

43

Slimme oplossingen voor taal in de beroepsbegeleidende leerweg (deeltijds onderwijs)

Hella Kroon

50

Geef leerlingen zicht op hun taal- en startcompetenties via www.klaarvoorhogeronderwijs.be

Sofie Vispoel & Lobke Dedrie

50

Sprekend leren: wie kent de basisregels?

Jan T'Sas

57

Een brug van mbo naar hbo. Lezen in de doorlopende leerlijn van middelbaar beroepsonderwijs naar hoger beroepsonderwijs – van 3F naar 4F

Piet Litjens

62

Beter worden in schrijven gaat niet vanzelf

Bert de Vos

67

Poëzieprojecten en competentieleren vanuit het OLC

Rik van Braband

70

Actualiteit doet leerlingen beter lezen

Jan T'Sas

76

Schrijfvaardigheid: feedback, peer feedback en zelfbeoordeling

Wilma van der Westen

82

Taalontwikkelend lesgeven in een academische opleiding: een intensieve en effectieve samenwerking tussen vak- en taaldocenten

Goele Kerkhofs, Elke Peters & Tine van Houtven

87

Schrijven: meer dan spelling en grammatica. Ervaringen op een schrijfcentrum

Joy de Jong

88

Groeit gras sneller door eraan te trekken? Resultaten van vijf jaar taalbeleid aan de Arteveldehogeschool

Pieterjan Bonne & Joke Vrijders

92

De alinea als hulpmiddel bij tekstuele chaos. Ervaringen op een schrijfcentrum

Keje Schaakx & Evelyn Hendriks

95

De taalontwikkeling in het curriculum van Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD); de module ‘Rapportage’ als voorbeeld

Pauline Warrenaar

102

Taal op maat van de New Young Professional. Van visie naar praktijk in Howest

Ilse Mestdagh & Gerti Wouters

109

Al het goede in drieën: naar taalontwikkelende feedback op schrijfproducten in het hoger onderwijs

Wilma van der Westen

116

Taalontwikkelend (vak)onderwijs: de rol van de docent Nederlands

Lieve Verheyden

120

Taalontwikkelend lesgeven: hoe doe je dat?

Tineke van Bergen & Elke Van Nieuwenhuyze

123

Op Woordenjacht: creatief en effectief werken aan woordenschatuitbreiding

Barbara van der Linden

128

Tussen taal en thee. Een filmpje over taalontwikkelend lesgeven in de kleuterklas

Helena Taelman

132

Prentenboeken in laagjes: literaire competentie in de opleiding kleuteronderwijs/onderbouw van de Pabo

Alida Pierards, Petra Moolenaar, Dory Hofstede & Els Moonen

136

Actueel Schrijven. Teksten leren schrijven bij Nieuwsbegrip

Paul de Maat & Marianne Molendijk

141

De OVSG-toets als aanzet tot vernieuwing in het taalonderwijs

Steven De Laet

143

Uitdagen zorgt voor leren! Hoe je interactie voor taal- en denkontwikkeling kunt realiseren in alle vakken

Anne-Christien Tammes & Sjouke Sytema

150

Educatief pakket van Matt Madden – secundair onderwijs

Dorine De Vos

152

Naar een vakdidactische kennisbasis voor het moedertaalonderwijs

Wim Maas & Theo Witte

158

Beatrijs als hedendaags rolmodel?

Frederik De Ridder

159

Scholieren.com voor docenten

Simon Steenhuis & Marc Barteling

165

Leerlingen in het beroepsonderwijs boeien

Ed Olijkan

170

De nieuwe leescultuur. Uitdagingen voor de literatuurdidactiek in de lerarenopleiding

Frederick Van Gysel

175

Oude verhalen op sneakers, van Aristophanes tot Orfee

Liese Bergen

177

Leesdok – elke leerling kan een ‘gouden’ lezer worden

Mirjam de Bruijne

180

Nieuws in de klas // De Digitale Nieuwscollage

Chris van Hall

183

o4nt.nl. Onderwijs voor een nieuwe tijd

Luc De Vries & Erik Verhulp

187

iPads in de klas. Het 1:1 verhaal

Kristof Brodeoux

192

Werken aan presentatietechnieken van leerlingen via nieuwe media

Bart Devos & Jordi Casteleyn

196

Sociale media in schrijfonderwijs

Delphine Laire

200

Heren en beren: een kwestie van taal. Marten Toonder in het schoolvak Nederlands

Johan van Iseghem

207

Sturen zonder handen

Peter-Arno Coppen

213

Met de kennis van nu. Een revitalisering van het historisch literatuuronderwijs

Dirk van der Meulen & Theo Witte

216

Het Korterlands

Hans Bennis

219

Belgisch-Nederlands en de taalnorm in woordenboeken en taaladvisering

Peter Debrabandere

224

Doe normaal en denk gemengd, ook over taalnormen

Johan De Schryver

232

Pragmatiek in de taalbeschouwing

William Van Belle

236

Grammaticaonderwijs: het oude zeer

Valerie Van Vooren

242

Aan de slag met CLIL?!

Lies Strobbe

247

’t Is goe, juf, die spreekt mijn taal! Praktijkgericht onderzoek naar talensensibilisering

Carolien Frijns

250

Genres als uitgangspunt voor lezen en schrijven in de onderbouw

José van der Hoeven, Amos van Gelderen & Kris Verbeeck

254

Samenhang in het curriculum met behulp van ‘genre’

Theun Meestringa & Bart van der Leeuw

259

Van een stevige fundering naar hoge toppen: taalontwikkelend vakkenonderwijs en beleid

Nora Bogaert

260

Docenten aan zet bij taal in alle vakken

Fouke Jansen

266

Spelen met zinnen in de lagere school, maar ook in een taaltraject voor anderstaligen. Kan dat?

Caroline Cajot & Guido Cajot

270

Van zwemmen zonder water tot het roken van lantaarnpalen. Over grammaticaonderwijs op semantische basis

Jimmy van Rijt

274

‘Drie maal taal’. Taal beschouwen in realistische situaties

Joost Hillewaere

280

Motiveer je leerlingen met Transformationele Generatieve Grammatica

Jessica van Disseldorp

283

Hoe kun je met leerlingen uit de eerste graad secundair (voortgezet) onderwijs reflecteren op taal?

Nadia De Clercq

283

Taalverschijnselen: herkennen, onderzoeken en benoemen

Ria Van der Mueren

289

Nadenken over taalgebruik als communicatie

Ides Callebaut

294

De juf en meester voor het taaltribunaal

Mathias Chlarie

303

Hypertekst schrijven en observerend leren als aanvullende didactiek

Martine Braaksma & Gert Rijlaarsdam

308

Interactief lezen en schrijven met tussendoelen in het voortgezet onderwijs

Hedwig de Krosse & Laura Punt

312

De leerling als eigenaar van de leesvaardigheidslessen

Fetsje Reinsma

316

Taaltoetsen ontwikkelen: tips en valkuilen

Bart Deygers

322

Online Tekstbegrip: nieuwe uitdagingen voor Nederlands of trouwen met informatievaardigheden?

Jeroen Clemens

326

Mijn spelen is leren. Taalspellen in de les Nederlands

Sofie De Jonckheere

327

Spreken bij andere vakken

Geppie Bootsma

334

Oplossingsgericht werken: een succes bij ernstige spellingproblemen

Marlou Hilverdink

336

Taalontwikkeling bij anderstaligen in de praktijk

Stefanie Lannoo

338

Leesproblemen overwinnen in het voorgezet technisch lezen

Anneke Smits

343

De iKlas: een iPad of e-reader in de klas

Erwin Taets

345

Wat nu met de LEESKIST?

Pieter Van Biervliet

349

Begrijpend lezen effectief remediëren: meer dan een kwestie van veel oefenen!

Christel Van Vreckem

355

Wat we kunnen leren van dyslectische leerlingen: de omgekeerde leerweg

Joop Wammes

362

Bevordering van tekstbegrip door visualisering van tekststructuren

Maaike Pulles & Dianne Bekker

368

Lezen om te schrijven en schrijven om te lezen; samenhang met behulp van de onderwijsleercyclus

Bart van der Leeuw & Theun Meestringa

373

Beoordelen van boekverslagen met het Referentiekader Taal

Clary Ravesloot & Bart van der Leeuw